واکنش دکتر محمد بهرامی به تصادفات جاده ای اخیر در کهگیلویه وبویراحمد

به گزارش صبح دنا؛ محمد بهرامی استاد دانشگاه و فعال سیاسی اجتماعی استان با انتشار مطلبی به تصادفات اخیر جاده ای در استان کهگیلویه و بویراحمد بویژه مسیر حادثه خیز یاسوج اصفهان واکنش نشان داد که متن کامل آن به شرح ذیل است.

بنام خدا

جمله ای که تقریبا همه ی حرف این جغرافیا در اکثر حوزه هاست ؛ نتایج و خروجی ها متناسب و متوازن با پتانسیل های منطقه نیست . جمله ای که اگر تحلیل شود خود روایت کننده ی داستان بودن ها و نبودن هاست .

جنگ جاده ها ! با خودروهای داخلی و راننده گان ، متاسفانه پایتخت طبیعت ایران را به پایتخت تصادفات جاده ای ایران و شاید جهان تبدیل کرده است و روز به روز داغ بر داغ می نشاند . تعداد فوتی ها و مصدومین تا حدی زیاد شده است که ناخوداگاه نام جنگ و میدان مبارزه در اذهان نقش می بندد .
عوامل انسانی و جاده ای و خودرویی ، سه عامل مهم در این حوادث و تصادفات هستند که هر کدام بطور افسارگسیخته و رها نقش آفرینی میکنند . آمار تصادفات جاده ای بخصوص در ایام تعطیلات عید نوروز آنقدر رشد داشته و اشک مادران و خانواده ها را دراورده است که باید فکری کرد و چاره ای اندیشید . یک چاره ی موقتی و مسکنی و چاره دیگر باید یک راه حل و طرح بزرگ و اساسی دراز مدت باشد .

عامل انسانی

در بحث عامل انسانی انچه مهم است فرهنگ صحیح رانندگی است . اینکه راننده به قوانین راهنمایی و رانندگی درست عمل نماید و قانون مدار باشد که این بحث یک بحث جدی فرهنگی است که همانند دیگر بحث های فرهنگی نیاز به ورود جامعه شناسان ، روانشناسان ، صدا و سیما ، آموزش و پرورش ، پلیس و دیگر کارشناسان مربوطه دارد که سوالات و موارد زیر را بررسی کنند و راهکار ارایه بدهند ؛
علل کم حوصلگی و عدم تمرکز و قانون گریزی رانندگان چیست ؟ داستان پرغصه ی جوانانی که در خط شوتی قرار میگیرند و سر زندگی خود اینگونه ریسک میکنند چیست و چرا ؟ چرا با وجود توصییه مکرر پلیس و کارشناسان مبنی بر اینکه یواش رانندگی کنید اما همچنان گوش خیلی از راننده گان بدهکار این جمله ساده اما مهم نیست ؟ به چه خاطر لجبازی میکنند ؟ با چه کسی لجبازی میکنند ؟ آنان که بهتر و بیشتر از همه عواقب رانندگی با سرعت بالا را دیده اند ! و سوالات و موارد دیگری که در گام اول نیاز به پاسخ و تحلیل و راهکار و اجرا دارند .

عامل جاده ای

عامل مهم دیگر عامل جاده ای و نبود راههای مناسب و استاندارد بین شهری و درون شهری است که آه و افسوس بیشتری در نهان ها می نشاند . تاریخ را که مطالعه می کنیم متوجه می شویم که مردم ایران اولین ملتی بودند که به اهمیت جاده و نقش آن در ارتباطات پی بردند و تقریبا در همین دیار اولین جاده بین المللی تاریخ را ایجاد کردند و اکنون انتظار میرفت که در این مقوله با توجه به این فهم تاریخی از نقش جاده ، ما بهترین جاده های دنیا را داشته باشیم . بعبارتی دیگر شان مردمی با این تمدن بیشتر از این کیفیت هاست .
نماینده گان و مدیران ما در پاسخ به سوالات و گلایه ها و خواسته های مردم در حوزه راه و راهسازی و ایمنی جاده ها ، همواره یک سنگر تکراری انتخاب میکنند و پشت آن قایم می شوند ؛ کمبود بودجه !
بحث بودجه و تخصیص آن به استانها و شهرستانها شاید قوانینش متغیر باشد اما قواعدش که معلوم است . در دنیا و در ایران معمولا تخصیص بودجه یا سیاست محور و تاکتیکی است ( که در اینجا قدرت چانه زنی و ارتباط گیری نمایندگان و مدیران در تخصیص بودجه بیشتر عامل تاثیر گزاریست ) یا برنامه محور است که در آن بر اساس دو شاخص، تخصیص بودجه صورت می پذیرد ؛ ضابطه کارایی محور و ضابطه ی برابر محور .
در شاخص کارایی محوری ؛ بودجه بیشتر سهم مناطقی می شود که پیشرو باشند . بعبارتی تولید ناخالص داخلی بیشتری داشته باشند . یعنی مناطقی که برای استان و کشور ، تولید و خدمات بیشتری ارایه کنند .
در شاخص برابر محور ؛ ملاک فقر و محرومیت مناطق است . مناطقی که فقریتر و محرومتر باشند ( البته عامل جمعیت باید نیز در نظر گرفته شود ) تخصیص بودجه ی بیشتری دریافت میکنند .
اما آنچه در این میان مهم است این است که در فرمولهای تخصیص بودجه با هر شاخصی تلاش و پیگیری و اثبات پتانسیل ها و ظرفیت ها و حقوق منطقه و مردم از مهمترین ویژگیهای نماینده گان و مدیران باید باشد . حال سوال اساسی اینجاست که کسانی که کمبود بودجه را دلیل اکثر رکود و عدم پیشرفت منطقه و عدم عمران و آبادی و بخصوص ناامنی و نامناسب بودن جاده ها می دانند ، چرا به منطقه ما بودجه کافی و منطبق با شاخص ها و ظرفیت ها صورت نمیگیرد ؟! از منظر ضابطه کارایی محور و تولید ناخالص داخلی و بنابر آمار مستند کارشناسان ، استان ما ( کهگلویه و بویراحمد ) به همراه استانهای تهران و خوزستان و بوشهر جزو رده های برتر هست و این درحالی است ک تقریبا تنها منابع نفتی ما در سهم تولید ناخالص داخلی استان ضریب دارد و اثر گزار است و دیگر منابع معدنی و طبیعی استان ما در حوزه های جنگلداری و کشاورزی و آبخیز داری و گیاهان دارویی و گردگشگری و …به سبب اینکه همچنان بالقوه هستند و بالفعل نشده اند سهمی در تولید ناخالصی ندارند . در واقع این همه نعمت و پتانسیل و ظرفیت و استعداد خدادای داریم و بعلت اینکه غالبا، نماینده و مدیران و افراد مربوطه ، میکروفون شان کم صدا و قلمشان غلاف و زبانشان سنگین و ساکت و همچنین چراغهای رابطه شان خاموش است دیده و شنیده نمی شوند و لاجرم در عدد تولید ناخالص داخلی اثری ندارند ! در تخصیص بودجه آیا متخصصین امر و اجرا کنندگان آیا شاخص های متعلق به استان ما را دیده و لحاظ کرده اند ؟ آیا از نگاه آنان فقر و محرومیت و موانع استان در مقایسه با دیگر استان ها عادلانه دیده شده است ؟ آیا صعب العبوری جاده یاسوج – اصفهان ( که از زیباترین جاده های کشور است ) در ضرایب و فرمولها به درستی و انصاف آورده شده است ؟ اگر چنین است چرا جاده های دیگر کشور و همین استانهای همسایه به مدد نگاه ویژه ای که شده سالهاست که دیگر دشواری راه ندارند و خدا را شکر تلفات کمتری دارند اما جاده یاسوج – اصفهان همچنان به خاطر ناامنی و غیراستاندارد بودن و داشتن شیب های تند و عرض های کم و نداشتن حایل امن در بین دو باند و در دو طرف جاده ، همچنان داغ بر داغ می نشاند و تلفات می دهد ؟ ایا عامل پراکندگی در استان توسط نماینده گان گفته و توسط تصمیم گیرندگان و مجریان شنیده شده است ؟
ما مردم همین منطقه هستیم و می بینیم که در شهرستان های ( بویراحمد و دنا و مارگون ) در این سالها رکود راه سازی داریم . ما برای دیده شدن نیاز به جاده های مناسب داریم اما هنوز آزاد راهی در این دیار ساخته نشده است .
اهمیت راه و راهسازی و داشتن جاده های مناسب در بهبود زندگی و پیشرفت جوامع بر هیچ کس پوشیده نیست و برای رسیدن به این اهداف نماینده گان محترم باید تمام توان خود را بکار گیرند و ضرایب وزن داری در فرمولهای تخصیص بودجه و امکانات مربوط به استان و شهرستان جای دهند . از مدیران متخصص و کاردان و متعهد در این حوزه استفاده شود . به جای صرف انرژی در انتصابات به شاخص ها و ضرایب فکر کنند . چنانچه در بحث تخصیص کم عدالتی صورت گرفته ، سازمان برنامه و بودجه و وزیران مربوطه را زیر سوال ببرند و از آنان توضیح بخواهند . حتی اگر قرار است به بخشی از مردم یا مناطق سهم بیشتری داده شود سعی شود این سهم ها به نخبه ها و متخصصان و شایستگان انها داده شود .
صدا و سیما و رسانه ها بهتر است در معرفی پتانسیل ها و کمبودهای منطقه زبان رسا و گویای مردم و جغرافیای مردم باشند .

عامل خودرویی

و اما عامل سوم که داد و فریاد و اعتراض همه را درآورده است عامل خودرویی و خوردهای بی کیفیت و دور از استانداردهای لازم داخلی است که آشکارا هم وطنان و همشهریانمان را به قربانگاه جاده ها می برند . یکی از بزرگترین صداهای اعتراض آمیز مردم ، شکوه و شکایت علیه عدم کیفیت این خودروهاست . صداها و خواهش ها و التماس هایی که سالهاست دنبال گوش شنوا میگردند . مدیران و مسئولان کجایند ؟ نمایندگان همین مردم با این صداها در مجلس چه میکنند ؟ مگر شما صدای مردم نیستید ؟ کی و کجا دیگر قرار است صدای مردم باشید ؟ چند هزار چشم باید خیس شود و دل بسوزد و خسارات جانی و مالی ببار آید تا کاری کنید ؟ تا کی در برابر بهانه حمایت از تولید داخلی خودروسازان معروف سکوت میکنید ؟ سکوت شما و تولید مجدد این خودروها و ریخته شدن خون هم وطنانمان ، سکوت و بی اعتنایی به خون شهیدان است . مگر شهیدان ما خون ندادند که خون بی گناهی ریخته نشود و مردم کشورشان در امنیت جانی باشند ؟ مدافعین وطن در این سالها خون دادند که به این راحتی خون هم وطنانشان ریخته شود ؟ آیا انصاف است که خون مردم بوسیله پدالهای گاز و ترمز این خودروها راحتر و بی دردسرتر از تیر مسلسل دشمن ریخته شود ؟
از نگاهی دیگر آنچه مسلم است این است که آنجا که کار شود نتیجه قابل مشاهده است و زبانها به انصاف می چرخد ؛ بعنوان مثال ؛ همین جاده گچساران به بهبهان را با سالهای قبل مقایسه کنیم می بینیم بواسطه اقدامات صورت گرفته ، تا چه میزان آمار منفی مربوطه کاهش یافته است .

نتیجه اینکه با وجود این همه منابع و استعداد و ظرفیت در استان و شهرستان ( به گفته همه کارشناسان ) و وجود این همه تصادفات و تلفات جاده ای و همچنین ؛ بیکاری ، عدم تولید و رونق اقتصادی ، کمبود امکانات آموزشی و رفاهی و ورزشی و هنری و بهداشتی و دیگر مشکلات و کمبودهای دیگر معلوم است که توزیع و تخصیص امکانات و بودجه عادلانه صورت نپذیرفته است و انتظار میرود که مدیران و مسئولان منطقه و بخصوص وکلای مردم در مجلس ، از تریبون مجلس ، وقتی که به آنان برای نطق و دفاع از موکلانشان داده می شود و قدرت چانه زنی و تعامل با سران دولت و وزرا و کمیسیون های مختلف استفاده کنند . انتظار میرود به پشتوانه ی این همه پتانسیل موجود در منطقه با نطق و زبانی پر جذبه ،پر حرارت ،روان ،عالمانه با تعریف و توضیح شاخص ها و مقایسه درست با دیگر جاها ، ضرایب عادلانه و چاق تری در فرمولهای تخصیص بودجه و امکانات بگنجاند و سپس با دستانی پرتوان و اراده ای بلوط وار به دفاع تمام قد و شکوهمندانه و پرهیبت از حق موکلان خویش برخیزد و بودجه و امکانات تخصیصی را بستاند .
در توزیع عادلانه بودجه و امکانات چشمان ناظر مردم باشند و در مراحل بعد معیار انتخابها شایسته گزیینی باشد .

امیدوارم روزی برسد که جمله ی ؛ جاده یاسوج – اصفهان ( و دیگر جاده های منطقه ؛ جاده ی یاسوج – بابا میدان ، یاسوج – دهدشت از دو محور و اکثر جاده های دیگر درون استانی ) زیباترین و امن ترین جاده کشور است ، تیتیر مقالات و نوشته های کارشناسان و مردم قرار گیرد و این آرزو در دیگر در حوزه ها و بر اساس عدالت برای مردم عزیزمان در این دیار محقق گردد .

محمد بهرامی
۱۰ فروردین ۱۴۰۱